آزتک ها

زتک ها، یک تمدن سرخ پوستی در مکزیک بودند.

تاریخچه

آزتک ها، یک تمدن آمریکای مرکزی را در مکزیک مرکزی شامل می شدند که دارای اسطوره بسیار غنی بودند. آزتکاتل به زبان خود آزتک ها یعنی ناهواتل، در لغت به معنی افرادی است که از آزتلان (سرزمین افسانه ای آزتک ها) می آمدند. آزتک ها خود را بیشتر مکزیکا صدا می کردند، که از آن امروزه نام کشور مکزیک مشتق شده است. در سال ۱۸۱۰، طبیعت شناس پروسی الکساندر فون هولمبولدت برای اولین بار لفظ مدرن آزتک را برای این تمدن و یا ملّت، ابداع کرد.

پایتخت آزتک ها تنوشتیتلان^[۱] نام داشت و از سال ۱۳۲۵ تا ۱۵۲۱، دوازده نفر بر آن فرمانروایی کردند. پس از جنگ های خونین، در ۱۳ اوت ۱۵۲۱، آخرین حکمران آزتک ها خود را تسلیم اسپانیایی ها کرد.

فرهنگ

اینان پرستش گاه ها و برج ها و خانه های بسیاری را با مصالح سنگی ساخته بودند. در رشته نجوم، حقوق و حکومت، پیشرفت کرده بودند. در بسیاری از هنرها و پیشه ها صاحب مهارت شده بودند. به موسیقی، رقص، نمایشنامه، و ادبیات علاقه مند بودند.

گذشته از اینها آزتک ها چندین باغ گیاه شناسی یا گیاه پروری داشتند که اروپائی ها تا آن زمان با چنین چیزی آشنا نشده بودند. در سرزمین آزتک ها شبکه بزرگی برای آبیاری زمین های کشاورزی ایجاد شده بود. صنعت بافندگی، شکل گرفته بود. در میان این مردم، تاسیساتی مانند تیمارستان با پزشکان و جراحان متخصص وجود داشت.

در سال ۱۵۱۹ میلادی یک ملوان اسپانیائی به نام ارنان کورتس همراه با ارتشی کوچک، به آزتک ها حمله کرد. او پس از نبردهای سخت و خونین توانست قدرت و حکومت آزتک ها را سرنگون و نابود کند . آنگاه اسپانیائی ها مکزیک را جزئی از سرزمین امپراتوری اسپانیا بشمار آوردند.

ولی امروزه نیز بسیاری از سرخ پوستان ساکن مکزیک به زبان آزتک سخن می گویند. مکزیک امروزی و مکزیکی های معاصر از اینکه به آزتکها تعلق دارند بر خود می بالند. آنها توانسته اند بسیاری از شیوه های زندگی، آداب و رسوم آزتک ها را تا امروز حفظ کنند. برخی از واژه های آزتک نه فقط در میان مکزیکی ها یافت می شود بلکه به زبان های بزرگ مانند زبان انگلیسی نیز راه یافته اند. از میان این واژه ها می توان به chocolate (= شکلات)، tomato (= گوجه فرنگی)، ocelot (= گربه پلنگی)، coyote (= کایوت)، avocado (= درخت آوکادو) و برخی واژه های دیگر اشاره کرد.

بدین ترتیب، با آنکه قدرت و حکومت امپراتوری آزتک های باستان در چهارصد و اندی سال پیش از این نابود شد، تأثیرشان در جنبه های گوناگون زندگی فرهنگی ملت مکزیک همچنان زنده است.

آدم خواری

سران آزتک اشتهای سیری ناپذیری برای آدم خواری داشته اند. بر خلاف مایاها که قربانیان انسانی گاه به گاه و صرفاً تحت مراسم آیینی داشته اند، آزتک ها به بر پا کردن "جشن خون" و سلاخی آییتی دسته جمعی و آدم خواری سیاه و گسترده شهره بوده اند.^[۲] مشاهده کشته شدن، و سلاخی آیینی صدها و بلکه هزاران نفر در یک شب، و تکرار مدام آن در سال، رعب و وحشتی فراگیر در سایر قبایل همسایه بر انگیخته بود. استاد دانشگاه هاروارد، دیوید اس. لندز در کتاب خود "ثروت و فقر ملل" می نویسد که یکی از دلایل عمده ای که آزتک ها با ابعاد گسترده خون خواری و آدم خواری از مردم خویش، سال ها حکومت کردند، ایجاد جو وحشت بوده است.

اشتهای آزتک ها برای گوشت انسان آنچنان گسترش یافته، و تعداد مردم آن سرزمین به تعدادی کم شده بوده است که سران آزتک را برای مذاکره جهت گرفتن "قربانی انسانی" به سراغ سایر قبایل می فرستاد. در این مذاکرت پشت پرده، سران بی کفایت قبایل همسایه "جنگ های تشریفاتی" در ابعاد کوچک ترتیب می داده اند و مردم نگون بخت و از همه جا بی خبر خود را به "کام" دشمن سرازیر می کردند. در نتیجه شکست از پیش تعیین شده دسته های همسایه، قربانی های جشن خون بعدی برای آزتک ها به دست می آمد. بیشتر این آدم خواری ها در بالای کاخ ها انجام می شود